Εξερευνώντας το Ρόλο της Βιωματικής Αποφυγής ως Διαμεσολαβητικής Μεταβλητής στη Σχέση μεταξύ Δεσμών Προσκόλλησης και Ευημερίας
Πανουσόπουλος Ε., Δ., Δρ. Τζανικιάν Μ., Δρ. Απέργη Φ., & Δρ. Μπεράτης Ι. (2016). Εξερευνώντας το Ρόλο της Βιωματικής Αποφυγής ως Διαμεσολαβητικής Μεταβλητής στη Σχέση μεταξύ Δεσμών Προσκόλλησης και Ευημερίας. 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία & Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, 4-6 Νοεμβρίου 2016 (αναρτημένη ανακοίνωση).
Περίληψη
Στην παρούσα μελέτη επιχειρείται μία διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ των διαστάσεων ενήλικων τύπων προσκόλλησης, του αντιλαμβανόμενου επιπέδου ευημερίας, καθώς και της ψυχολογικής διεργασίας της βιωματικής αποφυγής (Experiential Avoidance; Hayes et al., 1999). Προηγούμενες μελέτες υποδεικνύουν πως η ποιότητα του δεσμού προσκόλλησης ενός ατόμου, όπως δομείται στην πρώιμη παιδική ηλικία, κατέχει κεντρικό ρόλο στην διαμόρφωση των προδιαθέσεων του ατόμου ως προς την βίωση συγκεκριμένων επιπέδων ευημερίας. Βασιζόμενη σε αυτές τις μελέτες και εκκινώντας από το πλαίσιο της θεωρίας προσκόλλησης, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να εξερευνήσει το ρόλο της βιωματικής αποφυγής ως διαμεσολαβητικού παράγοντα στη σχέση μεταξύ τύπων προσκόλλησης και προσωπικής ευημερίας. Μέσα από μία ποσοτική ερευνητική προσέγγιση και τη χρήση ερωτηματολογίων αυτοαναφοράς σχετικά με τις διαστάσεις προσκόλλησης, τη βιωματική αποφυγή και τα επίπεδα ευημερίας ελλήνων συμμετεχόντων (N = 152), και χρησιμοποιώντας στατιστικές αναλύσεις διαμεσολάβησης, βρέθηκε ότι: (α) οι ανασφαλείς διαστάσεις προσκόλλησης συσχετίζονται με χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας, (β) υψηλότερα επίπεδα τόσο της ανασφαλούς, όσο και της αποφευκτικής διάστασης προσκόλλησης συνδέονται με υψηλότερα επίπεδα βιωματικής αποφυγής, ενώ υψηλότερα επίπεδα βιωματικής αποφυγής συνδέονται με χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας, και (γ) η βιωματική αποφυγή μερικώς διαμεσολαβεί στις σχέσεις μεταξύ της κάθε διάστασης προσκόλλησης με την αντιλαμβανόμενη ικανοποίηση ζωής καθώς και με το συνολικό επίπεδο ευημερίας. Τα ευρήματα αυτά μπορεί να είναι σημαντικά για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, παρέχουν προκαταρτικά εμπειρικά στοιχεία για το ρόλο της βιωματικής αποφυγής ως ψυχολογικής διεργασίας που ενισχύει την επιρροή των τύπων προσκόλλησης στη δυναμικότητα ενός ατόμου να βιώνει συγκεκριμένα επίπεδα ευημερίας. Δεύτερον, μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα στην υιοθέτηση συνθετικών ψυχοθεραπευτικών πρακτικών που στοχεύουν στην ενίσχυση του αντιλαμβανόμενου επιπέδου ευημερίας μέσα από την εφαρμογή παρεμβάσεων και τεχνικών που εστιάζουν στη μείωση της βιωματικής αποφυγής.
Λέξεις «κλειδιά»: βιωματική αποφυγή, επίπεδα ευημερίας, μορφές προσκόλλησης